به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، نشست کتابخوان ۱۴۰۰ با معرفی و بررسی کتاب «نا» با حضور مریم برادران نویسنده اثر و ساجده ابراهیمی به عنوان مجری و کارشناس برنامه، به صورت زنده از صفحات مجازی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران برگزار شد.

بیشترین شناخت ما از شهید صدر، بعد دینی شخصیت او است

مریم برادران با بیان اینکه بیشترین شناختی که ما از شهید صدر داریم این است که او را به عنوان یک عالم دینی می شناسیم، گفت: برای نزدیک شدن به شخصیت ایشان، باید مسائل عاطفی، اخلاقی و توجه او به خانواده را بررسی کرد تا به نگارش درست ابعاد شخصیتی شهید صدر کمک کند. هنگامی که شاهد رفتار و گفتار او در خانواده باشیم این رفتارها، ابعاد تازه تری از وی را برای ما روشن خواهد کرد.

برادران با اشاره به سختی نوشتن از زندگی علما، گفت: من به دلیل کرونا خیلی موفق به گفتگوهای نزدیک نشدم  و بیشتر گفتگوهای من تلفنی بود و حتی ملاقات های حضوری من هم بیشتر از یکی دو بار نبود. این درحالی بود که من با راستی آزمایی سعی می کردم آن چیزهایی را که  در مورد زندگی شهید صدر مطرح بود را  از طریق خانواده صدر پیگیری کنم. هرچند که خانواده صدر مایل به گشودن خیلی از مسائل نبودند.

وی افزود: من سوال های زیادی داشتم که اگر توسط خانواده صدر پاسخ داده می شد، خیلی از ابعاد شخصیتی شهید صدر برای مخاطب آشکار و وجهه داستانی آن پررنگ تر می شد.

به گفته وی، فاطمه صدر و حورا صدر (دختر امام موسی صدر) از کسانی بودند که در گفتگو با نویسنده، برخی از ابعاد زندگی  شهید صدر را بازگو کردند.

نویسنده کتاب «نا» تاکیدکرد: این کتاب، روایت مریم برادران از شهید محمد باقر صدر است و این کتاب نیز به هیچ عنوان ادعای اینکه کامل ترین وجامع ترین کتاب در زمینه صدر است را ندارد.

این منتقد ادبی اظهار داشت: هنگامی که می خواستم در مورد شهید صدر بنویسم با یک انسان سرشناس و با ابعاد مختلف شخصیتی مواجه بودم و نمی شد برای معرفی وی، فقط به یک بُعد آن بسنده کرد، بلکه با اشاره به تمامی ابعاد او بود که مخاطب متوجه شخصیت اصلی شهید صدر می شد. از سوی دیگر، محتواهایی که در دسترس داشتم آنقدر به جزئیات نمی پرداخت که خروجی این کتاب یک کتاب خواندنی باشد. این درحالی است که خواندنی بودن یک کتاب، یکی از ملاک های مهم است.

من در کتاب «نا» صدرِ نا را معرفی کردم

وی یاد آور شد: اکنون زمانه ما، زمانه «تفرقه» نیست و امروز به نظر می رسد که بیش از حد به موضوعات تفرقه انگیز و آزار دهنده توجه می شود در حالی که من در کتاب نا، صدرِ «نا» را روایت کردم. صدری که از همین تفرقه ها، ضربه خورد و به شهادت رسید. شاید عنوان «نا» دو پهلو باشد و یک جاهایی به خاطر وجهه ایدئولوژیک آن بیگانگی ایجاد کند و من البته سعی کردم در مقدمه کتاب هم توضیح بدهم که نای من دو پهلو است اما «نگاه با هم بودن برای داشتن یک اتحاد و زندگی متعالی» مهم است.

مریم برادران با بیان اینکه سعی کردم از مطالبی که حجم کتاب را بی جهت افزایش می دهد پرهیز کنم، گفت: تلاش کردم آن چیز هایی که می تواند حداقل کلیتی از شخصیت شهید صدر را به مخاطب بدهد و فرد را برای مطالعه آثار او ترغیب کند، در کتاب قید کنم.

نوشتن در مورد «بنت الهدی صدر» نیازمند جسارت خاص و تحقیقات مُفصل است

وی با اشاره به بنت الهدی صدر، خواهر شهید صدر افزود: نوشتن در مورد ایشان کار سختی است اما خوبی که بنت الهدی دارد این است که بسیاری از زنان موفق امروز با بنت الهدی ارتباط داشتند و خوشبختانه اکثر آنان هم در قید حیاتند و در ایران زندگی می کنند. هنگامی که من کتاب نا را به اتمام رساندم به من پیشنهاد نوشتن در مورد بنت الهدی را دادند که من بلافاصله جواب منفی دادم؛ چراکه نوشتن در مورد ایشان علاوه بر اینکه نیاز به جسارت خاص دارد نیاز به فرصت زیاد تحقیق و پژوهش دارد که من شرایط آن را نداشتم.

به گفته وی، نگارش در مورد شخصیت بنت الهدی صدر حتما دنیای جدیدی را برای مخاطب خواهد گشود، البته به شرطی که نگاه همه جانبه ای در نگارش آن لحاظ شود.

شهید صدر نابغه بود

این نویسنده و منتقد ادبی با بیان اینکه اصل اعتقاد شهید صدر مباحث اجتماعی و ساختن حکومت بوده است و اولین دغدغه ایشان نیز نوشتن کتاب جامعه ما بود، گفت: وی به خاطر شرایط موجود و پیشنهادی که آیت الله حکیم به ایشان  دادند کتاب «فلسفتنا» و کتاب «اقتصادُنا» را نوشتند.

برادران تصریح کرد: من معمولا از اینکه فردی را فقط با کلمات «نابغه» بنامند موافق نیستم بلکه معتقدم باید زندگی و رفتار وی، نابغه بودن او را تایید کند. اما هنگامی که به کتاب «فدک» اثر شهید صدر که آن را در سن ۱۳ سالگی نوشته است برخوردم متوجه نبوغ او در این سن و سال شدم.

وی ادامه داد: در حالی که مطالعه برای همه ما مهم است، شهید صدر معتقد بود «بیش از اینکه مطالعه کنید به آن فکر کنید» و این نگرشی است که می تواند فرد را به نقادی و نوآوری تشویق کند.

باید آثار شهید صدر مورد نقد قرار بگیرند

نویسنده کتاب «نا» گفت: اگر کسی با مطالعه کتاب های شهید صدر (بدون اینکه به آن فکر کند) فقط او را تقدیس کند، حتما به شهید صدر ظلم کرده است. این درحالی است که معتقدم آثار شهید صدر همچون دیگر آثار بزرگان باید مورد مطالعه قرار بگیرد و نقد شود.

مریم برادران از آثار شهید صدر همچون گنجی نام برد که نباید تنها به ما احساس خوبی ببخشد بلکه باید با مطالعه این کتاب ها و نفوذ محتوایی آن در زندگی روزمره و نقد آثار وی، از این گنج به نفع جامعه بهره جُست.

برادران با بیان اینکه شهید محمد باقر صدر، جزء افرادی است که متاسفانه نامش فقط در قفسه ها مانده، گفت: دوست دارم این کتاب در بین گروه های مختلف دست به دست بگردد و مطالعه شود، چراکه معتقدم باید باب مطالعه آثار شهید صدر گشوده شود هر چند که بعضی از کتاب های او همچنان سخت خوان هستند.